Mevcut bina güçlendirmesinde döşemelerin eğilme kapasitesi kontrol edilmeli midir?
Mevcut binaların değerlendirilmesi ve güçlendirilmesi kapsamında deprem yönetmeliği perde, kolon ve kirişleri kapsamaktadır. Mevcut binalar incelendiğinde çoğunluğunun projesi yok veya projeye uygun olarak yapılmamış durumdadır. Mevcut yapının döşemesi yeterli eğilme kapasitesine sahip olmaması muhtemel olabilir. Döşemelerde sehim veya döşeme betonunda çatlaklar bu durumun habercisi olabilir. Bu sebeple döşemelerin de yerinde tespiti yapılıp moment etki/kapasite kontrolü yapılması önemlidir. Buna ek olarak mevcut binaların güçlendirme uygulaması sonrasında mimarisinin değişmesiyle odaların kullanım amacının değişmesi olasıdır. Bu durum hareketli yüklerin değişmesi anlamına gelir. Böyle bir değişiklik söz konusu olduğunda yine döşemelerin eğilme kapasitesine göre değerlendirme yapılması gerekmektedir. Bunların yanı sıra yetersiz beton örtüsü sebebiyle döşeme donatılarında zamanla korozyon oluşabilir. Bu durum da döşemelerin eğilme kapasitesinde azalmaya neden olacaktır.
Döşemelerin taşıma gücünün yetersiz olduğu durumlarda neler yapılabilir?
Yukarıda sıralanan sebepler dolayısıyla döşemelerin yetersiz eğilme momentinin arttırılması için kullanılacak yöntemler mevcuttur. Bu yazımızda bu yöntemlerden güncel olan karbon lifli polimer plaka kullanılarak eğilme kapasitesinin arttırılmasından bahsedeceğiz.
Karbon lifli polimer plaka döşemelerde nasıl kullanılır?
Öncelikle mevcut beton ve donatıya göre döşeme mesnet bölgeleri ve döşeme açıklığı için ayrı ayrı eğilme kapasitesi hesaplanmalıdır. Döşemenin üzerinde bulunan yüke bağlı olarak her döşemede güçlendirme yapılmasına gerek duyulmayabilir. Eğilme kapasitesinin yetersiz geldiği bölgeler belirlendikten sonra kullanılacak olan karbon lifli polimer plakanın seçilmesi gerekmektedir. Plakanın kalınlığı ve genişliğine bağlı olarak eğilme kapasitesi değişmektedir. Güçlendirme uygulaması için seçilen plakanın özelliklerine göre (kalınlık, genişlik, efektif çekme dayanımı, efektif şekildeğiştirme) ACI 44.2R’de verilen hesaplama adımlarına uygun olacak şekilde plakanın hangi aralıklarla uygulanacağına karar verilir. Aralıklar belirlendikten sonra karbon lifli polimer plaka döşemenin çalışma prensibine uygun olarak mesnet bölgelerinde döşemenin üstüne, açıklıklarda döşemenin altına uygulanmalıdır. Eğilme için kontroller her iki doğrultuda da yapılmalıdır.
Döşemelerde karbon lifli polimer plaka ile güçlendirme yapılırken nelere dikkat edilmelidir?
- Karbon lifli polimer plaka boyu hesaplanırken plakanın etkin çalışabilmesi için kenetlenme boyu da göz önüne alınmalıdır.
- Karbon lifli polimer plaka liflerinin ilgili doğrultuya paralel olmasına dikkat edilmelidir (tek yönlü lifli polimer kompozit kullanılması durumunda).
- Uygulama yapılacak olan beton yüzeyinin üzerindeki sıva ve gevşek beton parçaları kaldırılmalıdır. Pürüzsüz bir beton yüzeyi elde etmek için gerekli tamiratlar yapılmalıdır.
- Uygulama yapılacak olan bölgenin uygulamadan önce temizlenmesi gerekmektedir. Uygulama esnasında karbon lifli polimer plakanın yapışmasına engel olabilecek boya, izolasyon malzemesi gibi maddeler yüzeyde bulunmamalıdır.
Döşemelerde karbon lifli polimer plaka ile güçlendirmenin avantajları nelerdir?
- Korozyon riski yoktur. Bu yönüyle kullanım ömrü uzundur.
- Hafif olması sebebiyle döşeme üzerine gelen yükte büyük bir artışa sebep olmaz ve bina ağırlığını değiştirmez.
- Plaka kalınlıkları milimetrik ölçülerde olduğundan döşeme kalınlığı büyük miktarda değişmez ve buna bağlı olarak kat yüksekliğinde bir değişim gözlenmez.
- Hafif olması, yapıştırılarak uygulanması, kısa sürede uygulanabilir olması, diğer elemanlara uygulama esnasında zarar vermemesi gibi özellikleri sayesinde uygulamada kolaylık sağlar.
Karbon lifli polimer plaka yüksek bir dayanıma sahiptir. Beklenen güçlendirme performansının sağlanabilmesi doğru projelendirme ve titizlikle yapılan bir uygulama yüksek öneme sahiptir.